Breaking News

លោក​នូ កន - [Cambo Page - ខេមបូ ផេក]

លោក​នូ កន កើត​នៅ​ឆ្នាំ​១៨៧៤​នៅ​អង្គតាសោម ស្រុក​ត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ ។ មាតា​នាមនូវ បិតា​នាម​អ៊ុ​ក ជា​កសិករ ។ អាយុ​បាន​៩​ឆ្នាំ កុមារ​នូ កន ទៅ​រៀន​សរសេរ​និង​អាន​នៅ​វត្ត​អង្គ​ត្នោត​។ បន្ទាប់​មក​បាន​បួស​ជា​សាមណេរ​ក្នុង​ជន្មាយុ​១៤​ឆ្នាំ ហើយ​បាន​លាចាក​សិក្ខាបទ​មក​ជា​គ្រហស្ថ​វិញ មួយ​ឆ្នាំ​ក្រោយមក ។ យោង​តាម​សៀវភៅ​«​អក្សរសិល្ប៍​ខ្មែរ​សតវត្ស​ទី​២០​កវីនិពន្ធ​និង​កម្រង​អត្ថបទ​»​ឱ្យ​ដឹង​ថា អាយុ​១៧​ឆ្នាំ លោក​នូ កន ទទួល​តំណែង​ជា​លេខាធិការ​លោក​ចៅហ្វាយខេត្ត​ទ្រាំង នៅ​វៀតណាម ខាងត្បូង​សព្វថ្ងៃ ។ នៅ​ឆ្នាំ​១៨៩១ លោក​បាន​ចូល​ទៅ​បម្រើ​នៅ​ការិយាល័យ​ក្នុង​បរមរាជវាំង​អស់​រយៈពេល​៤​ឆ្នាំ ។ បន្ទាប់​មក​បាន​ផ្លាស់​ទៅ​ធ្វើការ​នៅ​ក្រសួង​សុរិយោដី និង​ក្រសួង​រតនាគារ ។




នៅ​ឆ្នាំ​១៩០២ លោក​នូ កន ប្រឡង​ជាប់​លេខ​១​ជា​អ្នកប្រាជ្ញ​អក្សរសាស្ត្រ ហើយ​រដ្ឋបាល​បារាំង​បាន​បញ្ជូន​លោក​ឱ្យទៅ​បន្ត​ការ​សិក្សា​ច្បាប់​នៅ​ប្រទេស​បារាំង ។ ដល់​ពេល​ត្រឡប់​មក​ស្រុក​ខ្មែរ លោក​បាន​ទទួល​តំណែង​ជា​បន្តបន្ទាប់​គឺ​ចៅហ្វាយខេត្ត​កំពង់សៀម ជា​ចាងហ្វាង​សាលាដំបូង ជា​ចាងហ្វាង​សាលាឧទ្ធរណ៍ និង​ជា​រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួងកសិកម្ម ។ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៤៥ លោក​បាន​ជាប់​ឆ្នោត​ជា​តំណាងរាស្ត្រ នៅ​មណ្ឌល​កោះសូទិន ។


លោក​នូ កន បាន​ទទួលអនិច្ចកម្ម​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៤៧ (​សូម​អាន​អត្ថបទ​លី ធា​ម​តេ​ង អ្នកនិពន្ធ​ដែល​មានឈ្មោះ​ល្បី​ទំព័រ​២១-២៣ ។ សុទ្ធ ប៉ូ​លី​ន ត្រូវជា​ចៅ​លោក​នូ កន បាន​សរសេរ​នៅ​អារម្ភបទ​រឿង​តុង ឈិ​ន បាន​បញ្ជាក់​ថា​លោក​ស្លាប់​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៥០ ។ តែ​យើង​យក​អត្ថបទ​ស្រាវជ្រាវ​លី ធា​ម​តេ​ង ជា​គោល​ព្រោះ​ជា​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ក្រោយ ហើយដោយ​បាន​ពិនិត្យ​ឡើង​វិញ​) ។




លោក​នូ កន បាន​ទុក​ស្នាដៃ​ដូច​តទៅ​នេះ​គឺ ៖

-​ទាវ​ឯក​(​រឿង​ល្បែង​),​ភ្នំពេញ​,១៩៤២,៥​ភាគ ។
-​តុង​ឈិ​ន​(​ប្រលោមលោក​ទំនើប​),​ភ្នំពេញ​,១៩៤៧,២​ភាគ ។
-​ពិម្ពា​និព្វាន​(​រឿង​ល្បែង​),​បោះពុម្ព​លើក​ទី​៣,​ភ្នំពេញ​,១៩៦០ ។


-​សាម​កុក​(​រឿង​ចិន ដែល​លោក​បាន​បក​ពី​ភាសា​ថៃ​មក​ជា​ភាសា​ខ្មែរ​),​បោះពុម្ព​ជា​បន្តបន្ទាប់​ក្នុង​ទស្សនាវដ្តី​កម្ពុជសុរិយា​តាំងពី​ឆ្នាំ​១៩៤៨​រហូត​មក​ដល់​អំឡុង​ឆ្នាំ​១៩៧៣-៧៤​ពេល​ដែល​ទស្សនាវដ្តី​លែង​មានជីវិត​(​ទស្សនាវដ្តី​មានកំណើត​ឡើង​វិញ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩៥) ។

-​ឥ​ណា​វ​(​ជា​ពាក្យរាយ​),​ពុំ​បាន​បោះពុម្ព ។

លោក​នូ កន និពន្ធ​រឿង​ទាវ​ឯក និង​ពិម្ពា​និព្វាន​ជា​កំណាព្យ​បទ​ពាក្យ​៨ ។ ចំពោះ​រឿង​ទាវ​ឯក លោក​បញ្ជាក់​ក្នុង​អារម្ភកថា​ថា​«​ជា​រឿង​ពិត​មាន​តំណាល​តាម​ពាក្យចាស់​បុរាណ និង​សាស្ត្រា​ដែល​គេ​តែង​ទុក​មក​រាប់​ពី​ដំណើរទា​វ​ឯក​មក​ដល់​ឥឡូវនេះ​ប្រហែល​ប្រាំ​រយ​ឆ្នាំ​ហើយ​តែ​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ព្រះរាជ​ពង្សាវតារ​មិន​បាន​អធិប្បាយ ។ ដែល​ខ្ញុំ​ចាំ​រឿង​នេះ​យក​មក​តែង គឺ​ខ្ញុំ​យក​តាម​សម្តី​អ្នកចម្រៀង​ក្នុង​ហ្លួង​កាល​រាជ្យ​ព្រះករុណា​នរោត្តម គង់​ព្រះ​ជន្ម​នៅឡើយ​បាន​ច្រៀង​ថ្វាយ​ទ្រង់​ព្រះ​សណ្តាប់ ខ្ញុំ​ស្តាប់​ចាំ​បានឃើញ​ថា សេចក្តី​ចម្រៀង​មាន​បញ្ហា​ល្អិតល្អ​» (​នូ កន​រឿង​ទាវ​ឯក ភាគ​១ ភ្នំពេញ​,១៩៥៣,​ទំព័រ​ក​) ។ ដោយ​យោង​លើ​សំ​នេ​រលោក​នូ កន រឿង​នេះ​លោក​ទាញ​ចេញពី​អក្សរសិល្ប៍​សម្តី ពោល​គឺ​ចេញពី​សម្តី​ចម្រៀង ។ រឿង​ទាវ​ឯក ដែល​និពន្ធ​ដោយ​លោក​នូ កន នេះ​មាន​ទម្រង់​រឿង​ប្រហាក់ប្រហែល​រឿង​ទំ​ុ​ទាវ ដែល​និពន្ធ​ដោយ​ភិក្ខុ​សោម នៅ​ព​.​ស​.២៤៥៨(​គ​.​ស​.១៩១៥) ។

ចំណែក​រឿង​ពិម្ពា​និព្វាន អ្នកនិពន្ធ​បាន​បញ្ជាក់​ថា​បាន​ប្រែ​ផ្សំ​តាម​ភាសា​សៀម​ដូច​មាន​បញ្ជាក់​ថា ៖ «​សម័យនេះ​ខ្ញុំ​រិះ​ចុះ​សំនួនជា​ពាក្យ​ជួន​ផ្ទួន​ផ្ទេរ​កែ​បញ្ហាប្រាំបី​ពាក្យ​ភាគ​បួន​មួន​មាត្រាគឺ​ខេមរា​នី​ស្រាយ​រាយ​រឿង​កាត់ ។ ត​ក្រសែ​ប្រែ​តាម​ស្យាម​ភាសាដែល​ព្រះ​អង្គ​សុមា​វ​តី​ក្សត្រក្នុង​ព្រះ​កេតុ​ជេដ្ឋា​ធីតា​ចាត់ទ្រង់​អនុវត្ត​ព្រះ​ទាន​មាន​ប្រាំបី​» (​នូ កន រឿង​ពិម្ពា​និព្វាន​,​ភ្នំពេញ​,១៩៦០,​ទំព័រ​២) ។


ចំពោះ​រឿង​ឥ​ណា​វ និង​សាម​កុក​គឺជា​រឿង​ដែល​លោក​បាន​ដកស្រង់​ពី​បរទេស​ដែរ ពោល​គឺ​ពី​រឿង​ជ្វា និង​រឿង​ចិន ។ យើង​ដឹង​ហើយ​ថា នូ កន លោក​ពុំ​ចេះ​ភាសា​ជ្វា និង​ចិន​ទេ ប៉ុន្តែ​ចេះ​ភាសា​ថៃ​យ៉ាង​ច្បាស់លាស់​ដូច​អ្នកប្រាជ្ញ​ខ្មែរ​មួយ​ចំនួន​ធំ​នៅ​ជំនាន់​នោះ​ដែល​ធ្លាប់​បាន​ទៅ​សិក្សា​រៀនសូត្រ​នៅ​ប្រទេស​ថៃ​គឺ​មាន​ក្សត្រ មន្ត្រី​ក្នុង​វាំង និង​ព្រះសង្ឃ​ជា​ដើម។

រឿង​តុង ឈិ​ន ជា​ស្នាដៃ​ប្លែក​ពី​រឿង​នានា​របស់​លោក​នូ កន បាន​សរសេរ​ជា​ពាក្យរាយ​ក្នុង​សម័យ​ផុសផុល​នៃ​ប្រលោមលោក​ទំនើប​ពាក្យ​«​ប្រលោមលោក​»​លោក​នូ កន បាន​ប្រើ​មុនគេ ដើម្បី​បកប្រែ​ពី​ពាក្យ​បារាំង Roman គឺជា​រឿង​និពន្ធ​ជា​ពាក្យរាយ​ខុស​ពី​រឿង​ល្បែង​ដែល​តាក់តែង​ជា​កំណាព្យ ។ សូម​អាន​រឿង​ទាវ​ឯក ទំព័រ​ខ ។ អ្នកនិពន្ធ​ចង់​ពណ៌នា​ស្រុក​ខ្មែរ​យើង​ភ្ជាប់​នឹង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៅ​សម័យ​លង្វែក​ក្នុង​អំឡុង​សតវត្ស​ទី​១៦ ៕

No comments