សង្ខេបរឿង ស័ង្ខសិល្ប៍ជ័យ - [Cambo Page - ខេមបូ ផេក]

ប្រភពរឿង៖ បោះពុម្ពផ្សាយដោយពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ (លើកទី១) នៅពុទ្ធសករាជ ២០៥៩ ត្រូវនឹងគ្រឹស្តសករាជ ១៩៦៦។
ប្រភេទរឿង៖ អក្សរសិល្ប៍បុរាណ សាស្ត្រាល្បែង កាព្យនិទាន
ចលនា៖ ពុទ្ធនិយមក្លាយ
កាលកំណត់តែង៖ ១៨៨២
អ្នកនិពន្ធ៖ ឧកញ៉ាវង្សាធិបតីអ៊ុក

តួអង្គក្នុងរឿង 

១- ព្រះបាទកុត្តរាជ ៖ ស្តេចសោយរាជ្យនៅបញ្ចាលបុរី

២- ព្រះនាងសុមន្ទាទេវី ៖ មហេសីរបស់ព្រះបាទកុត្តរាជ

៣-ព្រះបាទសេនាកុត្តរាជ ៖ ព្រះរាជបុត្រច្បងរបស់ព្រះបាទកុត្តរាជ

៤- ព្រះនាងកេសរសុមន្ទា ៖ ប្អូនស្រីព្រះបាទសេនាកុត្តរាជ មហេសីកុម្ភណ្ឌយក្ស

៥- ព្រះនាងបុទុមា ៖ មហេសីរបស់ព្រះបាទសេនាកុត្តរាជ

៦- ព្រះនាងកេសរបុប្ផា ៖ ព្រះស្នំឯករបស់ព្រះបាទសេនាកុត្តរាជ

៧- សង្ខសិល្ប៍ជ័យ ៖ បុត្រារបស់ព្រះបាទសេនាកុត្តរាជ និងនាងបទុមា

៨- ព្រះនាងសុពណ៌ទេវី ៖ បុត្រីរបស់យក្សកុម្ភណ្ឌ និងព្រះនាងកេសរសុមន្ទា ជាមហេសីស្តេចនាគ ក្រោយមកក្លាយជាមហេសីរបស់ស័ង្ខសិល្ប៍ជ័យ

៩- កុម្ភណ្ឌ ៖ យក្សដែលចាប់ព្រះនាងកេសរសុមន្ទាធ្វើជាមហេសី

១០- ព្រះនាងសុរអមច្ចណា ៖ មហេសីបន្ទាប់របស់ស័ង្ខសិល្ប៍ជ័យ 

១១- ព្រះវិជ័យរាជកុមារ ៖ បុត្ររបស់ស័ង្ខសិល្ប៍ជ័យ និងព្រះនាងសុពណ៌ទេវី

១២- ព្រះនាងសីលរ័តន៍ទេវី ៖ បុត្ររបស់ស័ង្ខសិល្ប៍ជ័យនិងព្រះនាងសុរអមច្ចណា

១៣- ដូនចាស់ ៖ មាតាបិតារបស់មហេសីទាំងប្រាំពីររបស់ព្រះបាទសេនាកុត្តរាជ

១៤- ព្រះបាទភុជង្គនាគ ៖ ស្តេចនាគដែរលេងបាស្កាឈ្នះកុម្ភណ្ឌ ហើយបាននាងសុពណ៌ទេវីជាមហេសី

១៥- ស្តេចពាលទាំង៦ ៖ បុត្ររបស់ព្រះបាទសេនាកុត្តរាជ

១៦- ព្រះនារាយណ៍ ៖ ទេវៈដែលប្រទានព្រះសុភ័គដល់កុម្ភណ្ឌយក្ស

១៧- ព្រះពិស្ណុកា ៖ ទេវតាព្រះឥន្ទ្រាប្រើមកឲ្យនិមិត្តិប្រាសាទថ្វាយស័ង្ខសិល្ប៍ជ័យ

១៨- រាជសីហ៍ ៖ បុត្រនាងកេសរបុប្ផា

១៩- ព្រះឥន្ទ្រ និងតួអង្គរំលឹកដទៃទៀត

សង្ខេបរឿង៖

ព្រះបាទកុត្តរាជ សោយរាជ្យបញ្ចាលបុរីមានព្រះអគ្គមហេសីព្រះនាមសុមន្ទា មានព្រះរាជបុត្រច្បងព្រះនាមសេនាកុត្តរាជ ព្រះរាជបុត្រីប្អូនព្រះនាមកេសរសុមន្ទា។ លុះព្រះបាទកុត្តរាជទ្រង់ព្រះទិវង្គតទៅ ព្រះនាងសុមន្ទាទ្រង់អភិសេកព្រះរាជកុមារសេនាកុត្តរាជ ជាមហេក្សត្រឡើងគ្រងរាជ្យ ហើយព្រះបាទសេនាកុត្តរាជ ទ្រង់ឲ្យហោរាទាយជតារាសីឲ្យព្រះនាងកេសរសុមន្ទាជាព្រះកន្និដ្ឋា ហោរទាយថា"វេលាព្រះនាងមានព្រះជន្ម១៥វស្សា និងមានយក្ស១មកចាប់ទៅធ្វើជាភរិយានៅក្នុងព្រៃ"។

ក្រោយមកព្រះនាងកេសរសុមន្ទាចូលក្រាបបង្គំលាព្រះរៀមចេញទៅក្រសាលឧទ្យាន។ ព្រះរាមទ្រង់ឃាត់ពុំស្តាប់ ក៏ទ្រង់ជូនព្រះកនិដ្ឋាទៅដោយពួកពលជាច្រើន។ ក្នុងពេលកំពុងក្រសាល មានយក្សកម្លោះមួយឈ្មោះកុម្ភណ្ឌ ឋិតនៅប្រាសាទក្នុងព្រៃហេមពាន្តចេញមកលេងព្រៃដែរ។ លុះមកដល់បញ្ចាលនគរ កុម្ភណ្ឌបានឃើញព្រះនាងកេសរសុមន្ទាកំពុងក្រសាលឧទ្យានក៏ស្នេហា ហើយកាឡាខ្លួនជាមនុស្សចូលទៅលាយឡំជាមួយបរិពារនោះ ហើយចាប់ពហោះយកព្រះនាងទៅធ្វើជាភរិយា នៅក្នុងប្រាសាទនាព្រៃហេមពាន្ត។

ថ្ងៃមួយកុម្ភណ្ឌលាព្រះនាងកេសរសុមន្ទាទៅគាល់ព្រះនារាយណ៍ក្រាបទូលសព្វគ្រប់រឿងដែលខ្លួនបានភរិយាជាទីពេញចិត្ត។ ព្រះនារាយណ៍ទ្រង់ប្រទានព្រះសភ័គ (ស្បៃ) មួយជាចំណងដៃ។ កុម្ភណ្ឌក៏យកមកថ្វាយព្រះនាងជាភរិយា។

នៅរួមគ្នាមិនយូរប៉ុន្មាន បានព្រះរាជបុត្រី១ ព្រះនាមថា សុពណ៌ទេវី។

សម័យមួយ កុម្ភណ្ឌទៅលេងបាស្កាភ្នាល់នឹងស្តេចនាគឯនាគពិភព ស្តេចនាគដាក់នគរជាតំណាង កុម្ភណ្ឌដាក់រាជបុត្រីជាតំណាង កុម្ភណ្ឌចាញ់នាគៗក៏យកព្រះនាងសុពណ៌ទេវីជាភរិយា។

ឯព្រះបាទសេនាកុត្តរាជ ក្រោយដែលកុម្ភណ្ឌលួចយព្រះនាងកេសរសុមន្ទាទៅ ទ្រង់ចាត់ឲ្យរកសព្វទិសពុំឃើញសោះ ស្តេចទ្រង់ព្រះវិយោគ ទ្រង់សង្វេគ ទ្រង់លះរាជសម្បត្តិចេញបួសជាបព្វជិតនៅវត្តមួយ។

វេលាទ្រង់ព្រះផ្នួសហើយ មានស្រុកមួយឈ្មោះនិគ្រោធគ្រាម មានដូនចាស់ម្នាក់មានបុត្រី៧នាក់។ នៅថ្ងៃសីលមួយ បុត្រីទាំង៧នាក់នោះ នាំគ្នាបេះផ្កាយកទៅថ្វាយព្រះពុទ្ធនៅវត្តដែលមានព្រះរាជាគង់។ ព្រះរាជាទតឃើញទ្រង់មានព្រះទ័យប្រតិព័ទ្ធ។ លុះនាងទាំង៧ត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ព្រះរាជាទ្រង់លាចាកសិក្ខាបទ ហើយស្តេចយាងទៅកាន់ស្រុកនិគ្រោធគ្រាមនោះ សុំដណ្តឹងនាងទាំង៧នាក់អំពីតាចាស់ដូនចាស់ជាមាតាបិតា។ កាលដូនតាបានថ្វាយហើយ ទ្រង់នាំនាងទាំង៧នាក់នោះមក្នុងនគរអភិសេកជាមហេសី។

មិនយូរប៉ុន្មាន នាងបងៗទាំង៦ប្រសូតព្រះរាជបុត្រា១ម្នាក់ៗព្រមគ្នាក្នុងមួយថ្ងៃ។

លំដាប់ពីនោះ នាងកេសរបុប្ផា ជាព្រះស្នំឯកប្រសូតបុត្រមួយមកជាសត្វរាជសីហ៍។

ព្រះនាងបុទមាជាប្អូនពៅ ប្រសូតបុត្រាមួយមកមានដៃម្ខាងកាន់ធ្នូសិល្បជ័យ ដៃម្ខាងកាន់ខ្យងស័ង្ខ ព្រោះហេតុនោះបានជាថ្វាយព្រះនាមថា "ស័ង្ខសីលជ័យ"។

ព្រះរាជាទ្រង់ឲ្យហោរគន់គូរ ហោរដោយបានសំណូកពីនាងបងៗទាំង៦ក៏ទូលថា​អាភេទនេះជាឧត្បាទនាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ព្រះអង្គ ដល់បណ្តារាស្ត្រ និងដល់ព្រះនគរ។ ដោយសេចក្តីញុះញុងអំពីនាងទាំង៦ និងអំពីហោរាខ្លាំងពេក ទ្រង់ក៏ព្រះរាជបញ្ជាឲ្យនិរទេសព្រះនាងបទុមា នាងកេសរបុប្ផា និងស័ង្ខសីលជ័យព្រមទាំងរាជសីហ៍ចេញចាកព្រះនគរឲ្យទៅនៅព្រៃ។ ដោយបុណ្យបារមីស័ង្ខសីល្បជ័យជាពោធិសត្វ ព្រះឥន្ទប្រើព្រះពិស្ណុការមកនិម្មិតនគរថ្វាយជានគរ មានប្រាង្គប្រាសាទទាំងបន្ទាយព័ទ្ធជុំវិញ ព្រមទាំងសួនច្បារ ទាំងប្រដាប់ប្រដាសព្វគ្រប់សន្មតនាមថា "ពិស្ណុនគរ"។ ព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យក៏គង់នៅជាសុខសប្បាយជាមួយព្រះមាតា។ ថ្ងៃក្រោយមកពួកបងៗទាំង៦បានដឹងព្រឹត្ថហេតុនោះ ដោយព្រានព្រៃក៏ធ្វើឧបាយយ៉ាងច្រើនយ៉ាង មាននំចំណី និងស្លាដាក់ថ្នាំពុលជាដើម ឲ្យកូនទាំង៦នាក់យកទៅថ្វាយព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យ តែព្រះអង្គមិនសោយ។​ ថ្ងៃក្រោយមកទៀត នាងទាំង៦នាំគ្នាទូលព្រះបាទសេនាកុត្តរាជសុំរាជ្យឲ្យកូនខ្លួន។ ព្រះរាជាទ្រង់មានព្រះបន្ទូលថា បើកូនចង់សោយរាជ្យ លុះតែកូនទៅរកសត្វបក្សាម្រឹគា និងមច្ឆាពីព្រៃហេមពាន្តមកឲ្យឳពុក ទើបកូនសោយរាជ្យបាន។ កុមារទាំង៦ទៅឲ្យព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យរកឲ្យព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យថ្លែងសរកើតជាសត្វ បក្សា ម្រឹគា និងមច្ឆាឲ្យយកទៅថ្វាយព្រះបិតាៗទ្រង់ទត ទ្រង់ស្គាល់ថាជាឫទ្ធិរបស់ព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យ។

ពេលដែលកុមារទាំង៦ ទូលសូមរាជ្យព្រះបិតាទ្រង់មានព្រះបន្ទូលថាលុះតែអ្នកទៅរកនាងកេសរសុមន្ទាជាព្រះមាតុច្ឆាបានមក ទើបយើងឲ្យអ្នកសោយរាជ្យ។ កុមារទាំង៦ក៏ប្រាប់ព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យៗលាព្រះមាតា ជិះលើរាជសីហ៍ទៅជាមួយនឹងបងៗទាំង៦នាក់ ដោយខ្យងស័ង្ខជាអ្នកនាំមុខ ទីណាពុំមានផ្លូវ ខ្យងស័ង្ខក៏ដល់ធ្វើផ្លូវថ្វាយឲ្យស្តេចទៅដោយស្រួល។ ព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យឲ្យបងៗទាំង៦នៅចាំត្រង់ស្ទឹង១ធំ ហើយស្តេចយាងឆ្លងស្ទឹងទៅជាមួយរាជសីហ៍ និងស័ង្ខ ស្តេចផ្សងថា បើព្រះមាតុច្ឆានៅទីណា សូមស័ង្ខនាំទៅកាន់ទីនោះ។ ក្នុងព្រះដំណើរកាត់ភ្នំកាត់ព្រៃនោះ ទោះទីមានសត្វសាហាវ យក្សកំណាច បិសាច ព្រាយមាយា យាយីយ៉ាងណាក៏ស័ង្ខ និងរាជសីហ៍បោលទង្គិចឲ្យខ្ទេចខ្ទីយកជ័យជំនះទៅបាន។

កាលព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យទៅជិតដល់ កុម្ភណ្ឌចេញទៅលេងព្រៃទុកព្រះនាងកេសរសុមន្ទានៅក្នុងប្រាសាទ។

ព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យទ្រង់ហោះទៅដល់ប្រាសាទនោះ បានជ្រាបដំណឹងដោយពួកទេវតាថា នេះហើយជាប្រាសាទកុម្ភណ្ឌ ដែលព្រះនាងកេសរសុមន្ទាគង់នៅ។ ស្តេចជ្រាបហើយក៏ទ្រង់ឈរក្បែរប្រាសាទស្រែកហៅព្រះមាតុច្ឋា។ ព្រះនាងសាកសួរព្រះរាជកុមារៗក្រាបទូលប្រវត្តិការណ៍ដោយសព្វកគ្រប់។

ពេលនោះ ហេតុតែបុណ្យបារមីព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យ បណ្តាលឲ្យកុម្ភណ្ឌឈឺក្បាល ដើរដួលជ្រុលជ្រកនៅក្នុងព្រៃ ខំត្រដរត្រឡប់មកកាន់ប្រាសាទវិញមកដល់ប្រាសាទហើយ កុម្ភណ្ឌកំពុងតែដេកលក់ ព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យក៏នាំយកព្រះមាតុច្ឆា ចេញចាកប្រាសាទទៅទាំងស័ង្ខ។

កាលព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យនាំព្រះមាតុច្ឆាទៅដល់កណ្តាលផ្លូវ ទ្រង់ទុកព្រះនាងក្នុងកុហាកែវមួយ ហើយទ្រង់វិលទៅសម្លាប់កុម្ភណ្ឌ លុះសម្លាប់ច្រើនលើកហើយទ្រង់ក៏ត្រឡប់មករកព្រះមាតុច្ឆាវិញ។ ក្រោយមកកុម្ភណ្ឌកើតឡើងទៀត ហើយនាំពួកពលច្រើនជាអនេកមកច្បាំងទៀតជាច្រើនដង ច្រើនគ្រា។ ព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យមានជ័យជំនះសម្លាប់កុម្ភណ្ឌ ព្រមទាំងពួកពលបាន។ វេលាកុម្ភណ្ឌស្លាប់លើកក្រោយបំផុត ព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យឃើញព្រះមាតុច្ឆាសោកនឹងស្វាមីខ្លាំងពេកក៏ទ្រង់ថ្លែងសរកើតជាប្រាសាទកែវបញ្ចុះសពកុម្ភណ្ឌនៅទីនោះ ហើយសូមស្មាលាទោសកុំឲ្យមានពៀរតទៅ។

កាលព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យបានជ័យជំនះហើយ ទ្រង់មានបំណងនឹងនាំព្រះមាតុច្ឆាទៅ តែព្រះមាតុច្ឆាថាសូមកូនទៅយកនាងសុពណ៌ទេវីជាប្អូននៅឯពិភពនាគមកសិន។ ព្រះរាជកុមារក៏ទុកព្រះមាតុច្ឆានៅប្រាង្គប្រាសាទដែលមានដើមកុលព្រឹក្សអាចផ្តល់នូវចំណីអាហារគ្រប់យ៉ាងតាមប្រាថ្នា ហើយទ្រង់លាព្រះមាតុច្ឆាទៅ មុននឹងទៅទ្រង់យកស័ង្ខមកផ្សងថាបើឋាននាគជាលំនៅនាងសុពណ៌ទេវីនៅទីណា សូមឲ្យស័ង្ខនាំទៅត្រង់ទៅទីនោះ ហើយទ្រង់គង់លើស័ង្ខទៅ។ លុះស្តេចទៅដល់ពិភពនាគទ្រង់ច្បាំងដណ្តើមយកព្រះអនុជាក្សត្រីមកបានដូចព្រះបំណងហើយ ទ្រង់វិលមកនាំព្រះមាតុច្ឆា និងព្រះអនុជាក្សត្រីទៅដោយសេចក្តីលំបាក។

លុះវិលមកជួបកុមារទាំង៦ៗនាំព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យទៅបេះផ្លែផ្កាលើកំពួលភ្នំ ហើយល្បួងឲ្យទុករាជសីហ៍ ទុកស័ង្ខ ទុកធ្នូនៅទីនោះក៏នាំទៅ ហើយព្រួតគ្នាច្រានព្រះអង្គទម្លាក់ទៅក្នុងជ្រោះភ្នំលើកថ្មសន្ធប់ រួចមកទូលព្រះនាងសុមន្ទាថា ស័ង្ខសិល្បជ័យធ្លាក់ជ្រោះស្លាប់ទៅហើយ។

ព្រះនាងសុមន្ទា និងព្រះនាងសុពណ៌ទេវីទ្រង់ព្រះកន្សែងសោករត់រកសព្វច្រកល្ហកពុំឃើញសោះ ហើយព្រះនាងសុមន្ទាទ្រង់យកព្រះកេសាដែលបានពីព្រះឥសូរ ព្រះនាងសុពណ៌ទេវីទ្រង់យកស្នៀតព្រះកេសាដែលបានពីកុម្ភណ្ឌមកផ្សងនឹងទេវតាថា "បើព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យនៅរស់ សូមឲ្យមានគេយកស្បៃ និងស្នៀតសក់នេះទៅឲ្យដល់ខ្ញុំឯស្រុក បើស្លាប់ឲ្យបាត់ស្ងាត់ទៅចុះ"។

ព្រះនាងត្រឡប់មកកាន់កន្លែងដើមវិញ ស្តេចពាលទាំង៦ចូលចាប់ព្រះហស្ថព្រះនាងទាំង២ បង្ខំនាំយកទៅ។

ឯរាជសីហ៍វិលមកវិញពុំឃើញព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យ ក៏ហោះរកសព្វទិសទី ហើយខាំព្រះខាន់ធ្នូ នាំស័ង្ខហោះទៅកាន់ពិស្ណុនគរ។ កាលព្រះនាងកេសរបទុមា កេសរបុប្ឆា សាកសួររាជសីហ៍ទូលតាមដំណើរសព្វគ្រប់ហើយ ព្រះនាងទាំង២ឡើងគង់លើរាជសីហ៍ទៅរកព្រះរាជបុត្រ។ វេលានោះហេតុតែបារមីព្រះរាជកុមារ ក៏ក្តៅក្រហាយទៅដល់ព្រះឥន្ទៗទ្រង់ហែកមេឃ បើកថ្មដែលស្តេចពាលសន្ធប់មាត់ជ្រោះនោះចុះទៅស្រង់យកព្រះអង្គមកស្រោចស្រពដោយទិព្វវារី ព្រះអង្គក៏ល្អលើសមុន ហើយទ្រង់នាំព្រះអង្គទៅដាក់ដល់ពិស្ណុនគរ ជួបជុំនឹងព្រះនាងទាំង២អង្គដោយសិរីសួស្តី។ និយាយពីស្តេចពាលទាំង៦ កាលដែលនាំព្រះនាងសុមន្ទា និងនាងសុពណ៌ទេវីទៅកាន់បញ្ចាលនគរនោះ មុននឹងទៅបានបង្ខំឲ្យព្រះនាងទូលព្រះបាទសេនាកត្តុរាជថាខ្លួនទាំង៦នាក់ជាអ្នកទៅច្បាំងនឹងយក្ស និងនាគនាំយកព្រះនាងមក តែលុះទៅដល់នគរ ព្រះមហាក្សត្រត្រាស់សួរព្រះនាងបែរជាទូលថាព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យវិញ។ ឯស្តេចពាលទាំង៦ទូលថា "សួមទ្រង់កុំជឿព្រោះនាងឆ្កួតទេព្រោះរលឹកប្តី យើងខ្ញុំទេតើដែលទៅយកបាន"។ ព្រះរាជាទ្រង់ត្រាស់ថា "បើនិយាយខុសគ្នាដូច្នេះ ត្រូវឈប់ស្លេះសិន"។

គ្រានោះ ព្រះបាទសេនាកត្តុរាជកំពុងតែធ្វើមង្គលចងដៃក្សត្រីទាំងពីរអង្គ ស្រាប់តែឃើញនាយសំពៅដែលរើសបានស្បៃ និងស្នៀតសក់នោះ យកទៅថ្វាយក្សត្រីទាំងពីរព្រះអង្គ។ ព្រះនាងទ្រង់ទតឃើញស្គាល់ជាក់ ទ្រង់ទូលព្រះរាជាអំពីព្រះនាងផ្សងថា "បើកូននៅរស់សូមឲ្យឃើញស្គាល់ជាក់ ទ្រង់ទូលព្រះរាជាអំពីព្រះនាងផ្សងថា "បើកូននៅរស់សូមឲ្យឃើញស្បៃ និងស្នៀតសក់វិញ"។ ព្រះរាជាទ្រង់ឲ្យព្រះនាងទាំង២អង្គគង់នៅប្រាសាទជាទីសប្បាយ។ តែទោះបីជាដូច្នោះព្រះនាងពុំបាត់សោក។ ឯស្តេចពាលទាំង៦ទូលព្រះរាជាថា "ព្រះនាងយំសោករកយក្ស និងនាគជាប្តីទៅជាឆ្កួតហើយ សូមទ្រង់រកមេមត់មកលៀងលោមបរបក់ព្រលឹងទើបជា"។ ព្រះរាជាក៏ទ្រង់ឲ្យរកមេមត់មកបញ្ជាន់ទាយជម្ងឺព្រះនាង។ កាលមេមត់ចូលទៅចងព្រះហស្ថ ព្រះនាងថា "អញគ្មានឈឺអ្វីទេ មកចងដៃអញធ្វើអ្វី"។ មេមត់ចេះតែខំចង ព្រះនាងធាក់ដួលផ្កាប់មុខ។ ព្រះរាជាទ្រង់ខ្ញាល់ទ្រង់ឲ្យសង់សំណាក់ឲ្យព្រះនាងនៅក្រៅវាំង។ ថ្ងៃមួយព្រះរាជាទ្រង់ស្តេចចេញទៅកាន់ចុងព្រះរាជរោងពួករាជសេវកាមាត្យកំពុងគាល់ត្រៀបត្រា ស្រាប់តែមានជីងចក់មួយធ្លាក់មកចំលើព្រះរូបព្រះអង្គ ទ្រង់ឲ្យហោរទាយ ហោរទាយថា "ទ្រង់នឹងបានជួបព្រះរាជបុត្រមានឫទ្ធិលើសស្តេចក្នុងជម្ពូរទ្វីប"។ ស្តេចសួរព្រះនាងសុមន្ទារកទីកន្លែងព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យ។ លុះទ្រង់ជ្រាបសព្វគ្រប់ហើយ ទ្រង់បង្គាប់ឲ្យព្រះនាងសុមន្ទាទៅជួបនឹងព្រះរាជបុត្រមុនទើបព្រះអង្គយាងទៅក្រោយ។ លុះបានជួបជុំទាំង៥ព្រះអង្គហើយ ព្រះរាជាទ្រង់នាំស័ង្ខសិល្បជ័យព្រមទាំងព្រះនាងកេសរបទុមា កេសរបុប្ឆា ចាកពិស្ណុនគរមកគង់ឯបញ្ចាលនគរ។

មុនពេលដែលព្រះបាទសេនាកត្តុរាជចូលទៅជួបនឹងព្រះស័ង្ខសិល្្បជ័យ ព្រះឥន្ទ្រនិម្មិតវាំងប្រាសាទឲ្យល្អលើសដើមមានជាបរិវាច្រើនលើសគណនា ស្តេចទាំង៥ព្រះអង្គទ្រង់ក្រសាហើយត្រឡប់ចូលកាន់ព្រះនគរបញ្ចាលដោយសួស្តី។

កាលស្តេចដល់ព្រះនគរទ្រង់អភិសេកព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យ និងព្រះនាងសុពណ៌ទេវីជាព្រះអគ្គមហេសី ព្រមទាំងព្រះនាងសុរអមច្ចណា ព្រះរាជបុត្រីនគរដទៃជាព្រះមហេសីបន្ទាប់ យ៉ាងមហោឡារឹកអស់រយៈពេល៧ថ្ងៃ៧យប់ តាមព្រះរាជប្រពៃណី។

បន្ទាប់ពីនោះ ព្រះបាទសេនាកុត្តរាជទ្រង់ឲ្យហៅស្តេចពាលទាំង៦មកសួរដេញដោលពីរឿងដែលស្តេចទាំងនោះអួតថាខ្លួនទៅយកព្រះនាងសុមន្ទាពីកុម្ភណ្ឌ ព្រះនាងសុពណ៌ទេវីពីនាគ។

ទីបំផុតព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យសូមសម្តែងឫទ្ធិចំពោះព្រះភ័ក្ត្រព្រះរាជា។ ស្តេចពាលទាំអ៦ក៏បាក់បបខ្លបខ្លាចុះចាញ់។ ព្រះរាជាខ្ញាល់ឲ្យពេជ្ឃឃាដនាំទាំងម្តាយទាំងកូនទៅសម្លាប់ តែដោយសារតាយាយចាស់មកសុំទោស ទ្រង់ក៏អត់ទោសឲ្យគ្រាន់តែឲ្យចុះចេញប្រាសាទផ្លាស់ជាតិទៅជារាស្ត្រសាមញ្ញកំព្រាអនាថា។

ក្រោយពីទ្រង់កំសត់កម្រច្រើនដងច្រើនគ្រាមក ព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យទ្រង់សោយរាជ្យប្រកបដោយសេចក្តីសុខក្សេមក្សាន្ត។ ព្រះនាងសុពណ៌ទេវីមានព្រះរាជបុត្រា១អង្គសន្មតព្រះនាមថា​ "វិជ័យកុមារ" ព្រះនាងសុរអមច្ចណា មានព្រះរាជបុត្រី១សន្មតនាមថា "សីលរ័តន៍ទេវី"។

លុះអំឡុងតមក ព្រះបាទសេនាកុត្តរាជជាព្រះបិតាព្រមទាំងព្រះនាងជាព្រះមាតាទ្រង់ចូលទិវង្គតព្រះវិលាល័យទៅ ព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យទ្រង់ចាត់ការបុជាព្រះបរមសពដោយពិធីបុណ្យដ៏ឱឡារឹកតាមរាជបវេណី។

ចំណេរកាលមក ព្រះស័ង្ខសិល្បជ័យទ្រង់អភិសេកព្រះវិជ័យរាជកុមារ និងព្រះនាងសីលរ័តន៍ទេវីឲ្យសោយរាជ្យស្នងព្រះអង្គជាបរមសុខតទៅ។

ប្រធានរឿង៖ និយាយពីដំណើរជីវិតរបស់ពោធិសត្វក្នុងជាតិជាស័ង្ខសិល្បជ័យ។

មូលបញ្ហារឿង៖ 

- ភាពអស្ចារ្យរបស់រាជសីហ៍ និងសង្ខសិល្បជ័យ

- ការច្រណែនឈ្នានីសក្នុងខ្សែរាជវង្ស

- ឧបាយកលរបស់បងស្រីទាំង៥នាក់

- ជំនឿហោរា

- ការចង់បានរាជសម្បត្តិរបស់បុត្រពាលទាំង៦

- ដំណើរស្វែងរកព្រះនាងកេសរសុមន្ទារបស់ស័ង្ខសិល្បជ័យ

- ការច្បាំងដណ្តើមព្រះនាងកេសរសុមន្ទាពីកុម្ភណ្ឌ

- ស្តេចពាលទាំង៦ប្រើឧបាយកលទៅលើសង្ខសិល្បជ័យ

- ការវិលចូលនគររបស់ព្រះនាងកេសរសុមន្ទា និងសុពណ៌ទេវី

- ការអន្តរាគមន៍របស់ព្រះឥន្ទ្រាធិរាជ

- ស័ង្ខសិល្បជ័យសម្តែងឫទ្ធិបង្ក្រាបស្តេចពាលទាំង៦

- ការសរជាតិរបស់តួអង្គក្នុងរឿង

SAING SILACHEY STORY

King Kottaraja, who reigned over the Kingdom of Panhchal, was married to Queen Somontea. Their eldest son was named Sena Kottaraja, and their younger daughter was named Kesar Somontea. When the King Kottaraja passed away, the royal child, Sena Kottaraja, was crowned King by Queen Somontea. Meanwhile, King Sena Kottaraja ordered a fortune-teller to make a prediction about Princess Kesar Somontea, his younger sister. The fortune teller said that" once she reached the age of 15, she would be abducted by a giant to be his wife in the forest". Soon after, Princess Kesar Somontea came to inform her brother that she wished to go and enjoy herself in the forest. At that moment, the King tried to stop her, but she refused to cooperate, so the King ordered many of his men to accompany his younger sister.

While the princess was enjoying the forest, a single giant, named Komphoan, who lived in a castle in a Himalayas forest, came to enjoy the forest too. When the giant arrived in the Kingdom of Panhchal, Komphoan saw Princess Kesar Somotea playing in the park. The giant instantly fell in love with her and transformed himself into a man and hid himself among the servants. Then, the giant carried the princess off, fleeing to his castle in the Himalayas forest to be his wife.

One day, Komphoan left Princess Kesar Somontea to meet and tell Vishnu all about his lovely wife. Then, Vishnu gave him [piece of] cheesecloth as gift. Komphoan offered it to his wife. After living together for a while, they had a daughter, named Sopor Tevi.

One day, Komphoan went to bet in a game of chess with the Naga King in the Naga Kingdom. The Naga King bet his kingdom, while Komphoan bet his daughter. The result was that Komphoan lost, so the Naga King took Princess Sopor Tevi as his wife.

After Komphoan had carried off Princess Kesar Somontea, the King Sena Kottaraja ordered his men to search for the princess everywhere; however, they could not find the princess. The King was very sad and in suffering because he missed the princess, he left the throne to be ordained as a novice in a pagoda.

During his ordination, there was a district, named Nikrod Kream, where [there lived] an old lady who had seven daughters. On a holy day, the seven daughters of the old woman picked flowers to pay homage to the Buddha statue at the pagoda where the former King was living. When he saw them the King fell in love with them. After they returned home, he left the monkhood. Later on, he went to Nikrod Kream district to ask for their hands in marriage from the old couple, the girls' parents. Upon receiving the agreement of the old 'couple, he brought the seven girls to his kingdom and married them to be his wives.

Shortly after that, the six elder sisters were each delivered of a baby boy on the same day. After that, Kesar Bopha, the top concubine of the King, gave birth to the King of the lions. The youngest sister, Botumea, gave birth to a baby boy, who carried a magic bow in one hand and a conch in the other hand, and was thus named "Saing Silachey", referring to his magic bow and conch.

King Sena Kottaraja ordered the fortune-teller to make a prediction. Since the fortune-teller was offered bribes from the six elder sisters, he said that the Saing Silachey's situation was a presage of doom that might cause danger to the King, subjects and his kingdom. As a result of the serious incitation from his six wives and the fortune-teller, the King therefore ordered Botumea, Kesar Bopha and Saing Silachey, as well as the King of the lions to be exiled to live in the forest.

Due to the charisma of Saing Silachey as Bodhisattva, the Indra ordered angelic architects to create a castle surrounded with a fortress, as well as gardens and other things, giving it the name "Vishnu Kingdom". Preah Saing Silachey then lived there with his mother peacefully.

Later, the six elder sisters found out about this through a hunter, and they played various tricks, asking their six children to take poisoned foods to offer to Saing Silachey. However, Saing Silachey did not eat them. Thereafter, the six wives requested a throne from King Sena Kottaraja for their respective children.

The King said that any prince wishing to be crowned should go to find a herd of wild animals and fish from Himalaya’s forest for him before they could be crowned. The six princes went to ask Saing Silachey to help them. Saing Silachey used the power of his magic bow to create a herd of wild animals and fish for them to give the King. The King saw that this was the result of the power of Saing Silachey. When the six princes requested to be crowned, the King said they would not be crowned unless they found their aunt, Kesar Somontea.

The six princes then told Saing Silachey to leave his mother, so he rode the King of the lions accompanied by the six princes, led by the conch. Where there was no way, the conch strove for ways for Saing Silachey to travel easily. Saing Silachey asked their six older brothers to wait at a big river, and he crossed the river with the King of the lionsconch and prayed that the conch would take him to where his aunt was.

On the way through mountains and forest roamed by wild animals, merciless giants, demons and evil spirits, the conch and the King of the Lion charged against that beast and defeated them all. As Saing Silachey approached, Komphoan went rambling in the forest, leaving Princess Kesar Somontea alone in the castle.

Saing Silachey reached the castle by air and was told by the deities that that was Kompoan's castle, where Princess Kesar Somomtea was staying. Standing near the castle, the Prince then called his Aunt. The Princess asked information from the Prince, who recounted the story.

Because of the mighty power of Saing Silachey, Kompoan felt so painful in his head that he fell to the ground in the forest, but managed to return. Back in the castle, while he fell asleep, Saing Silachey took his Aunt, together with the conch, out of the castle.

Leaving his Aunt midway in a crystal shrine, Saing Silachey returned to kill Kompoan. After killing him many times, the Prince went back to join his Aunt. Kompoan was reborn and led his sizable army to fight multiple battles. Saing Silachey won the war, killing Kompoan and his men. When Kompoan finally died and upon seeing his Aunt regret her husband's death, Saing Silachey then fired his mighty arrow to create a crystal castle to keep Kompoan body. The Prince humbly bowed to be free from all kanna.

After winning victory, Saing Silachey wished to bring his Aunt back to the Kingdom, but she asked the Prince to also bring back her sister Sopor Tevi from the Naga world. The Prince left his Aunt at a temple where grew magic trees which could provide whichever food she wished to have. After saying good-bye to her, Saing Silachey sought the conch's help, praying that wherever the Naga kingdom, where Princess Sopor Tevi was staying in the conch would lead the way there. He rode the conch and arrivedat the Naga kingdom, where he fought a battle and successfully freed his Aunt's sister. He finally brought back his Aunt and her sister after carrying out a difficult stint.

Seeing the Prince back, the six crooked children brought Saing Si lachey to the mountaintop to pick flowers and ta lked him into leaving the King of the lion, the conch and themagic bow there. They then pushed Saing Si lachey off onto the valley and choked it upwith rocks before they came to tell Princess Somontea that Saing Silachey fell off andalready died in the valley. Princesses Somontea and Sopor Tevi sobbed their hearts outand ran around to look for the Prince, but to no avail. Princess Somontea used thecheesecloth scarf given by the Siva and Princess Sopor Tevi used the hairpin given byKompoan to pray to the deities that: "If Saing Silachey was still alive, the two itemswould be brought back to them. And if he died, they would disappear”.

When the Princesses returned, the six crooked Princes grasped their hands and forced them back to the kingdom. On its return, the King of the lion did not see Saing Silachey. It then flew around to look for the Prince. Then with the magic bow in its mouth, the King of the lion brought along the conch to the Vishnu kingdom. The king of the lion related the story to Princesses Kesar Botumea and Kesar Bopha, who then rode the King of the lion in search of their son. The power of the Prince was so great that the Indra felt irritated and came down to remove the rocks from the valley and retrieve the Prince. The Indra doused the Prince with holy water, making him nicer in appearance and brought him back to the Vishnu kingdom to happily join the two Princesses.

Before heading back for the Kingdom of Panhchal, the six crooked Princes forced Princesses Somontea and Sopor Tevi to tell King Sen a Kottaraja that they were the persons who fought the Giant and the Naga king to bring back the Princesses. But instead, when asked by the King, the Princesses spoke of Saing Silaclley. The six crooked Princes argued, saying: “Don’t believe it;the Princesses were out of their mind, for they miss their husbands. Actually we bring them back." The King said: "If the accounts are different, just stop there." While King Sena Kottaraja was presenting the two Princesses with blessing knots on their wrists, there appeared a junk sailor who handed over the cheesecloth scarf and the hairpin back to the two Princesses. After identifying the two objects, the Princesses told the King about their prayer. They said: "If my dear son is still alive, the cheesecloth and the hairpin will be found." The King asked the two Princesses to joyfully stay in the castle, but they couldn't stop weeping.

The six crooked Princes kept telling the King that the two Princesses cried because they missed the Giant and the Naga king so much that they were out of their mind. So a witch had to be called in to hold a ceremony to heal the Princesses. The king then ordered in a witch to cure the Princesses. While the witch was tying their hands, the Princesses said: "I am fine. Why do you tie my hands?" The witch kept tying and the Princesses kicked the witch until he fell to the ground. The King was so angry that he ordered a palace built outside the castle for the Princesses. One day, while the King, surrounded by his officials, was seated in the pavilion, a lizard fell on his thigh. He got a fortune-teller to predict the event. The prophet said that the King would meet his son, who would be more powerful than the other princes on the continent.

The king asked Princess Somontea about the whereabouts of Saing Silachey. He then ordered Princess Somontea to go and see the son first and he would join her later. When the five reunited, the King brought Saing Silachey and Princesses Kesar Botumea and Kesar Bopha out of the Vishnu kingdom to stay in the Kingdom of Panhcha! Before King Sena Kottaraja came to see Saing Silachey, the lndra cast magic spell on the castle to make it more splendid and attended to by numerous deities as servants. After spending their gleeful day there, they all happily returned to the Kingdom of Pancha! Arriving at the castle, the king married Saing Silachey and Princess Soportevi as his superior wife and Princess Sorak Amachana, the daughter of the king of another kingdom as his second-in-rank wife during a solemn ceremony which last seven days and nights ‘according to the royal tradition.

Later, the king ordered the six crooked Princes in for questionings as to why they bragged about taking Princess Somontea from Kompoan and Princess Soportevi from the Naga king. Saing Silachey then asked the permission to display his mighty power in front of the king, making the six crooked Princes so frightened that they decided to give in. The king was terribly angry, and he ordered the butcher to have the mothers and the children (in all 12) killed. But after the elderly man and woman asked for clemency, the king agreed and ordered them out of the castle to lead an ordinary, miserable life.

- The END-

Follow us on YouTube: 

.................................
ដឹកនាំដោយ : សូរ្យ សែនស្រណោះ សម្លេង និងកាត់ត : មហិច្ឆតា ក្អែកខ្មៅ ចាត់ចែងទូទៅ : សុំសោយ ពីគ្រុឌ ផលិតដោយ ​​​​​​​ : - [Cambo Page - ខេមបូ ផេក]